De Nederlandse elektriciteitsmarkt verandert snel. Naarmate er meer wind- en zonne-energie op het net komt, heeft TenneT — de transmissiesysteembeheerder — flexibele assets nodig die binnen enkele seconden vraag en aanbod kunnen balanceren. Dit is waar de automatische Frequency Restoration Reserve (aFRR)-markt een rol speelt.
Jarenlang konden kassen en industriële locaties met WKK-eenheden (warmtekrachtkoppeling/CHP) alleen deelnemen aan de tragere mFRR-markt. aFRR vereiste reactietijden van minder dan een seconde, iets wat traditionele assets niet konden leveren. Dat betekende dat een belangrijke inkomstenbron buiten bereik bleef voor veel exploitanten.
Batterijen maken aFRR toegankelijk
Batterij-energiesystemen (BESS) veranderen dit beeld. Met hun onmiddellijke reactievermogen kunnen batterijen de snelheid leveren die TenneT vraagt. Dit opent de deur naar een nieuwe, waardevolle inkomstenstroom: aFRR-capaciteitsbetalingen en -activeringen.
• Capaciteitsinkomsten: Door een bepaald MW aan flexibele capaciteit aan TenneT aan te bieden, ontvangen exploitanten beschikbaarheidsbetalingen, zelfs wanneer de asset niet wordt geactiveerd.
• Activeringsinkomsten: Wanneer TenneT het asset aanroept, ontlaadt of laadt de batterij op, wat een extra inkomstenbron oplevert.
👉 De markt groeit al snel. Medio 2025 beschikte Nederland over ongeveer 250 MW aan geïnstalleerde batterijopslag, met nog eens 840 MW in vergunning of in aanbouw en 690 MW aangekondigd. TenneT verwacht dat dit tegen 2030 zal groeien naar 5 GW standalone capaciteit, plus 1 GW aan co-located systemen.
Hybride oplossingen: Batterijen + WKK
Voor locaties die al WKK-assets hebben, creëert de combinatie met batterijen nog meer waarde. De batterij levert de snelle respons die nodig is voor aFRR, terwijl de WKK de levering kan volhouden bij langere activaties. Deze hybride aanpak vermindert de benodigde batterijcapaciteit, verlaagt de investeringskosten en ontsluit toch dezelfde marktinkomsten.
👉 Breder gezien zal de totale Nederlandse flexibele capaciteit — inclusief batterijen, vraagrespons en WKK-flexibiliteit — groeien van slechts 11 GW in 2022 naar bijna 26 GW in 2030. Dit toont aan dat flexibiliteit een hoeksteen van het energiesysteem wordt, waarbij batterijen een cruciale rol spelen.
Waarom dit belangrijk is voor bedrijven
Voor kassen, industriële fabrieken en logistieke centra biedt deelname aan aFRR:
• Nieuwe inkomstenstromen naast elektriciteits- en warmteverkoop.
• Snellere terugverdientijd voor batterij-investeringen.
• Toekomstbestendige flexibiliteit, conform de steeds evoluerende eisen van TenneT.
👉 Op Europese schaal is het momentum nog sterker. ENTSO-E meldt dat de batterijopslagcapaciteit in slechts enkele jaren is verdubbeld tot ongeveer 25 GW, met een voortdurende versnelling in het vooruitzicht. Deze groei bevestigt dat de overgang naar flexibiliteit niet slechts een trend is — het is de nieuwe norm.
Enerflux: Uw partner voor integratie
Bij Enerflux zijn wij gespecialiseerd in het combineren van batterij-, WKK- en zonne-energie-technologieën tot turnkey-oplossingen die niet alleen de efficiëntie verbeteren, maar ook toegang geven tot nieuwe marktinkomsten. Van haalbaarheidsstudies en subsidieadvies tot installatie en langdurige service: wij staan onze klanten in elke stap bij.